สารอาหารเพื่อการเพิ่มจำนวนสเปิร์ม

ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับสเปิร์ม และ ไข่กันก่อน

ตัวสเปิร์มหรือสเปิร์ม (sperm) ในน้ำเชื้อผู้ชาย (semen) ทำหน้าที่คล้าย “เรือดำน้ำ” สเปิร์มที่ดีต้องมีส่วนหัวและหางครบ ว่ายน้ำไปข้างหน้าได้ดี ไม่ตีรวน เช่น ว่ายเป็นวงกลม  (พายเรือในอ่าง ไม่ไปไหน) ฯลฯ 

ไข่ของผู้หญิง (ovum) ที่รอสเปิร์ม (sperm) หรือเรือดำน้ำที่ดำไปได้เร็วที่สุด ถึงไข่ก่อน และทะลุทะลวงเปลือกไข่ได้ก่อน

ปกติสเปิร์มนับร้อยๆ ล้านตัวจะมีเพียงตัวเดียวที่ทะลุด่านนี้ไปได้

อ.ดร.เจม เมนดิโอลา และคณะ แห่งสถาบันเบอร์นาเบา สเปน ทำการศึกษากลุ่มตัวอย่างผู้ชายสเปน 61 คนที่มีปัญหามีลูกยาก

ผลการศึกษาพบว่า 

•  ผู้ชายที่กินเนื้อผ่านกระบวนการผลิต เช่น ไส้กรอก แฮม เบคอน ฯลฯ มีน้ำเชื้อคุณภาพต่ำ
•  ตรงกันข้ามกับผู้ชายที่กินผลไม้ทั้งผล (หรือน้ำผลไม้ปั่นรวมกาก ไม่ใช่น้ำผลไม้กรอง) ผัก และนมไม่มีไขมัน (nonfat milk) จะมีน้ำเชื้อคุณภาพดี

กลไกที่อาจจะเป็นไปได้ คือ

1. ผัก ผลไม้ทั้งผล จะมีสารต้านอนุมูลอิสระ สูง ซึ่งอาจจะช่วยป้องกันสเปิร์มจากการบาดเจ็บ หรือ ชอกช้ำ
   หมายเหตุ : สารต้านอนุมูลอิสระ มักพบมากที่ เปลือก หรือ บริเวณใกล้เปลือก และจะเกาะกับเส้นใยมากกว่าลอยอยู่ในน้ำ จากการศึกษาก่อนหน้านี้พบว่า ผู้ชายที่มีสเปิร์มคุณภาพสูงกินสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น วิตามิน C, ไลโคพีน (lycopene - สารสีแดง พบในแตงโม น้ำมะเขือเทศ และผักผลไม้ที่มีสีแดง) มากกว่าผู้ชายที่มีสเปิร์มคุณภาพต่ำ
2. การกินเนื้อสัตว์ทำให้ร่างกายมีโอกาสได้รับสารเคมีที่ใช้กระตุ้นการเจริญเติบโตของสัตว์ เช่น ฮอร์โมนสเตอรอยด์ หรือสารเคมีที่มีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเพศหญิง (estrogen-like effects)

สาเหตุสำคัญที่ทำให้ผู้ชายเป็นหมัน (สเปิร์มน้อย)ได้แก่

1. สารพิษ เช่น ตะกั่ว (พบมากในหม้อก๋วยเตี๋ยว-หม้อซุปที่เชื่อมด้วยตะกั่ว หมึกพิมพ์จากหนังสือพิมพ์ที่ติดมือ และไม่ล้างมือก่อนกินข้าว-ดื่มน้ำ) ยาฆ่าแมลง ฯลฯ
2. กามโรค โดยเฉพาะหนองใน-หนองในเทียม
3. ขาดธาตุสังกะสี  ธาตุนี้มีมากในตับ เนื้อ อาหารทะเล งา เมล็ดฟักทอง ถั่ว เห็ด (ไม่แนะนำให้กินตับ น้ำมันตับปลามากหรือบ่อย เนื่องจากอาจได้รับพิษจากวิตามิน A สูงเกิน)
4. ดื่ม เหล้า เบียร์ ไวน์ หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หนัก 
5. สูบบุหรี่ หรือหายใจเอาควันบุหรี่ที่คนอื่นสูบเข้าไป
6. สูบกัญชา หรือยาเสพติดอื่นๆ เช่น โคเคน ฯลฯ
7. ภาวะ “เจ้าโลกร้อน” หรืออัณฑะ อุ่นขึ้น เช่น แช่น้ำอุ่น นั่งมอเตอร์ไซค์ที่อานตากแดด (ก่อนนั่งควรหาที่รอง เช่น ผ้าขนหนู ฯลฯ ปูให้ดีและถี่ถ้วน) วางโน้ตบุ๊คบนตักนานเกิน ซาวน่าคราวละนานๆ ฯลฯ
8. กินถั่วเหลือง หรือผลิตภัณฑ์ถั่วเหลือง เช่น นมถั่วเหลือง น้ำเต้าหู้ ฯลฯ มากเกินไป (มีสารคล้ายฮอร์โมนเพศหญิง)
9. กินฮอร์โมน เช่น ฮอร์โมนเพิ่มกล้าม (anabolic hormones) ยาที่อาจมีฮอร์โมน เช่น ยาลูกกลอน ยาที่ไม่ผ่านกระบวนการผลิตมาตรฐาน โดยเฉพาะยาเร่ขาย ฯลฯ
10. อายุมากขึ้น โอกาสมีลูกลดลง โดยเฉพาะอายุเกิน 35 ปี
11. อ้วน… (ถ้าอ้วนแล้วให้รักษาน้ำหนักไว้ และเปลี่ยนจากคน “อ้วนไม่ฟิต” ให้กลายเป็น “อ้วนฟิต”)
12. เครียดหรือเป็นโรคซึมเศร้า
13. เป็นมะเร็งหรือได้รับการรักษามะเร็ง ( ป้องกันได้ด้วยการไม่สูบบุหรี่ ลดไขมันสัตว์ ไม่ดื่มหนัก ออกกำลังเป็นประจำ กินผักผลไม้ให้มากพอ )
14. เป็นคางทูม ( คางทูมในผู้ชายอาจทำให้อัณฑะอักเสบ และเสี่ยงเป็นหมัน)
15. หมันชาย ( หมันถาวร “ทำง่าย-แก้ยาก” และค่าแก้หมันก็แพงมากๆ ด้วย )

วิธีป้องกัน คือ วัยเด็กฉีดวัคซีนให้ครบ โดยเฉพาะวัคซีนคางทูม ให้หลีกเลี่ยงข้อ 1-15 และ ออกกำลังกายเป็นประจำ ซึ่งจะช่วยให้ฟิตทั้งภายนอกจนถึงภายใน และลดเครียดไปพร้อมๆ กัน 

สารอาหารช่วยเพิ่มสเปิร์ม

• ไลโคพีน ช่วยเพิ่มจำนวนสเปิร์มและทำให้สเปิร์มเคลื่อนไหวได้ดี พบมากในมะเขือเทศ องุ่นเขียว องุ่นแดง ฝรั่ง
• กรดโฟลิค สำหรับผู้ชายช่วยเพิ่มจำนวนสเปิร์ม และยังช่วยบำรุงระบบเจริญพันธุ์ของผู้หญิงให้สมบรูณ์ พบมากในหน่อไม้ฝรั่ง บรอกโคลี ผักขม อะโวคาโด กะหล่ำปลี และพืชตระกูลถั่ว
• วิตามินบี 12 จำเป็นต่อกระบวนการสร้างเซลล์ ถ้าขาดจะทำให้สเปิร์มลดลงและเคลื่อนที่น้อยลง พบมากในปลาน้ำจืด ปู หอยทะเล ปลาทูน่า และโยเกิร์ต
• วิตามินซี มีประโยชน์ช่วยทำให้สเปิร์มมีคุณภาพที่ดี มีความแข็งแรงทนทานต่อปฏิกิริยาทำลายเนื้อเยื่อจากสารเคมีบริเวณปากมดลูกของฝ่ายหญิงได้ แหล่งที่พบ ได้แก่ กะหล่ำปลี กะหล่ำสีม่วง ผลกีวี สตอเบอร์รี่ มันฝรั่ง ส้ม ส้มจีน พริก

ขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก :
- บล็อก "บ้านหมอ"  นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ โรงพยาบาลห้างฉัตร ลำปาง http://health.buddythai.com/archives/tag/สเปิร์ม
- ชีวจิตออนไลน์ http://www.cheewajit.com/articleView.aspx?cateId=9&articleId=1609